UNIBERTSOA

Ilargia

 

 

 

Ilargia Lurraren satelitea da. Ilargiaren gainazala kraterez eztalita dago. Mendiak eta  "itsasoak" , izeneko lautada handiak.

 

Ilargia Lurra baino txikiagoa da, Ilargia Lurraren inguruan biratzen da eta 28 egun behar ditu bira oso bat emateko.

Ilargiak ez du berezko argirik; Eguzkiak argitzean eragiten dion distira ikusten dugu.

 

 

Lurretik ez dugu beti berdin Ilargia ikusten argiztatuta.

Ilargia lau itxura hartzen ditu, eta horiei faseak deitzen zaie: ilberria, ilgora, ilbetea eta ilbehera.

 

 

 

 

 

 

 

Galileok Galileik (1564-1642) teleskopioa asmatu zuen kraterrak aztertzeko.

 

 

 

 

1969 ko uztailaren 20 an, Neil Armstrong lehenengo urratsa eman zuen Ilargian.

 

  

Geroztik, bakarrik 12 astronauta joan dira Ilargira.   

 

 

 

 

Egileak: Amaia Ruiz eta Ainara Gutierrez.      





PLUTON

Pluton  bere  aurkikuntzatik  Eguzki-sistemako  bederatzigarren  planetatzat  hartua izan  da  eta  horien  artean  txikiena.

Clyde Tombaugh astronomoak aurkitu zuen 1930ean. Tombaugh x planeta baten bila ari zen , Neptunoren orbita azaltzeko. Plutonek  hiru satelite dauzka.

2006ko  abuztuaren  24an  Nazioarteko Astronomia Elkarteak  eginiko  bileran planetaren  definiziotik  eskerrerantz utzi eta planeta nano izendatu zuten.

 

                                  Sara León

Iratxe Iglesias

SATURNO PLANETA

                                                            SATURNO

Ezaugarri orbitalak
Eguzkira batezbesteko distantzia	9,53707032 UA
Batazbesteko erradioa	1.426.725.400 km
Eszentrikotasuna	0,05415060
Orbita periodoa	29 urte 167 egun 6,7 ordu
Batazbesteko abiadura orbitala	9,6724 km/s
Inklinazioa	2,48446°
Satelite naturalen kopurua	gutxienez 62
Ezaugarri fisikoak
Diametroa	120.536 km
Azalera	4,38×1010 km²
Masa	5,688×1026 kg
Dentsitatea	0,69 g/cm³
Grabitatea azalean	8,96 m/s²
Errotazio periodoa	10 ordu 39 minutu 25 segundo
Ardatz-inklinazioa	26,73°
Albedoa	0,47
Ihes-abiadura	35,49 km/s
Azal tenperatura	min. batazb. max. 82 K 143 K --- K
Ezaugarri atmosferikoak
Presio atmosferikoa	140 kPa
Hidrogenoa	> %93
Helioa	> %5
Metanoa	%0,2
Ur lurruna	%0,1
Amoniakoa	%0,01
Etanoa	%0,0005
Fosfina	%0,0001

SaturnoEguzki-sistemako seigarren planeta da, sistema horretan dauden gasezko lau erraldoietako  bat. 120.660 km-ko ekuatore-diametroa du, eta 29 urte eta 167 eguneko urtea Izotzez  eta hautsez osatutako eraztun ikusgarriak ditu. Hidrogenoz eta helioz osatuta dago. Gutxienez 62 satelite natural ditu, eta Titan da horietan handiena.
Izena, greziar mitologiako Saturno jainkotik datorkio.

         1Ezaugarri nagusiak

• 1.1 Eraztunak
• 1.2 Atmosfera

2 Gasezko planeta erraldoiak

 

Ezaugarri nagusiak

Urak baino dentsitate txikiagoa izaki, igerileku erraldoi batean jarriz gero, flotatu egingo luke.

• Eguzkitikako distantzia: 1.493 milioi km
• Diametroa: 120.700 km
• Dentsitatea: 0,70 g/cm3
• Satelite naturalen kopurua: gutxienez 62
• Masa (lurrarean = 1): 95,22
• Bolumena (lurrarena = 1): 745
• Errotazioa: 10h. 14min.

 Eraztunak

 

Eguzki-sistemako planeta dirdiratsuena da eta eraztunik ikusgarrienak ditu.

 Atmosfera

Saturnoko atmosferan ageri diren haizeak eguzki-sistemako planetetan dauden bortitzenak dira. 1996tik 2002 urtera bitartean Hubble espazio teleskopioarekin (HST) egindako behaketek, haize hauen ustekabeko eta ikaragarrizko murrizketa azaldu dute planetaren ekuatorean Voyager espazio-ontzien garaietatik 1980-1981 urteetan. Haize-sistema, atmosferan sartuta eta planetaren barne-beroaren menpe egon beharrean, badirudi orain kanpoko fenomeno bat dela urtaroen eraginen eta ekuatorean eraztunen itzalak eragindako ubelduren menpe. Ekuatoretik kanpo haize zonalak egonkor mantendu dira.

 Gasezko planetaaldoiak

Jupiter, Saturno, Urano eta Neptuno planetei gasezko erraldoi deitzen zaie Eguzki-sistemako beste planetekin alderatuta izugarri handiak direlako eta ez dutelako azal gotorrik. Kanpotik erdigunera dena gas dira, hori bai, dentsoagoak erdigunera gerturatu ahala. Planeta horien nukleoa metal moduan portatzen den hidrogeno likidoz osatuta dagoela uste da. Oro har, bolumen handia eta dentsitate txikiak dituzte, eraztun eta satelite asko, eta atmosfera konplexuak. Hidrogenoa, helioa, metanoa eta amoniakoa dira planeta horien osagai nagusiak.